O Καρκίνος του μαστού στις μέρες μας…

Πόσο συχνός είναι;

Ο καρκίνος του μαστού είναι η συχνότερη κακοήθεια στις γυναίκες και ταυτόχρονα η δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου από κακοήθεια. Ετησίως πάνω από 250.000 νέες περιπτώσεις διαγιγνώσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ στην Ελλάδα ο αριθμός των νέων περιστατικών καρκίνου μαστού ανέρχεται στις 6.000 κάθε χρόνο. Στατιστικά, περίπου 1 στις 8 γυναίκες θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής της.

Πού οφείλεται ο καρκίνος του μαστού;

Η ακριβής αιτιολογία του καρκίνου του μαστού δεν είναι γνωστή. Έχουν αναγνωρισθεί πάντως μια σειρά από παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου σε μια γυναίκα και αυτοί είναι:

• Η ηλικία άνω των 50 ετών
• Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή καρκίνου ωοθηκών
• Η ύπαρξη προκαρκινικών βλαβών (π.χ. βιοψία με ατυπία) στο ιστορικό της γυναίκας
• Οι πυκνοί μαστοί
• Η έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία σε νεαρή ηλικία
• Γυναικολογικό ιστορικό που περιλαμβάνει πρώιμη εμμηναρχή, καθυστερημένη εμμηνόπαυση, ατεκνία, λήψη εξωγενών ορμονών κ.α.
• Παχυσαρκία
• Κατανάλωση αλκοόλ

Πώς εμφανίζεται ο καρκίνος του μαστού;

Τα συμπτώματα του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνουν:

• Μία σκληρή μάζα που αναπτύσσεται στο μαστό ή στη μασχάλη, η οποία συνήθως είναι ανώδυνη
• Αλλαγές στο μέγεθος ή το σχήμα του μαστού
• Αλλαγές στο δέρμα του μαστού, όπως η εμφάνιση εισολκής ή ερυθρότητας
• Αλλαγές στη θηλή, όπως αιματηρή έκκριση, εισολκή ή εμφάνιση ερυθρότητας ή κνησμού γύρω από την περιοχή της θηλής

Ποιος ο ρόλος της πρόληψης;

Η πρόληψη αποτελεί την καλύτερη στρατηγική για μείωση της θνητότητας από καρκίνο του μαστού αλλά και των επιπτώσεων στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Στόχος είναι αφενός η υιοθέτηση ενός τρόπου ζωής που ελαττώνει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου (πρωτογενής πρόληψη) και αφετέρου η πραγματοποίηση εξετάσεων για τη διάγνωση σε πρώιμο στάδιο (δευτερογενής πρόληψη). Η ανίχνευση της νόσου σε πρώιμο στάδιο έχει σαν αποτέλεσμα την ίαση σε ποσοστό άνω του 95% των περιπτώσεων αλλά και τον περιορισμό των απαιτούμενων θεραπειών π.χ. χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία κ.α.

Στην πρωτογενή πρόληψη περιλαμβάνονται μέτρα όπως η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, η υγιεινή διατροφή με κατανάλωση  τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες (φρέσκα φρούτα, λαχανικά, δημητριακά κ.α.),  η σωματική άσκηση, ο περιορισμός του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ.

Στη δευτερογενή πρόληψη, με στόχο την ανακάλυψη της νόσου πριν εμφανισθούν τα συμπτώματά της, κάθε γυναίκα πρέπει να εξετάζεται από εξειδικευμένο ιατρό και να κάνει ετήσιο μαστογραφικό έλεγχο από την ηλικία των 40 ετών. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις όπως για παράδειγμα αν υπάρχει ισχυρό  οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή γνωστές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA 1 και BRCA 2 που αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, προστίθενται επιπλέον απεικονιστικές εξετάσεις και η παρακολούθηση αρχίζει σε μικρότερη ηλικία. 

Ποια η σύγχρονη χειρουργική θεραπεία στον καρκίνο του μαστού

Η χειρουργική θεραπεία του μαστού έχει εξελιχθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες. Σήμερα, η πλήρης αφαίρεση της νόσου σε συνδυασμό με την επίτευξη άριστου κοσμητικού αποτελέσματος είναι ο στόχος του σύγχρονου Χειρουργού Μαστού. Οι ριζικές μαστεκτομές που εφαρμόζονταν επί δεκαετίες έχουν σχεδόν αντικατασταθεί από συντηρητικές επεμβάσεις που δίνουν βάση τόσο στο ογκολογικό όσο και στο αισθητικό αποτέλεσμα. Ταυτόχρονα η παρέμβαση στη μασχάλη για έλεγχο των λεμφαδένων οφείλει να γίνεται με την ελάχιστα επεμβατική τεχνική της βιοψίας λεμφαδένα φρουρού και ο εκτεταμένος λεμφαδενικός καθαρισμός να περιορίζεται στις λίγες περιπτώσεις που απαιτείται, ώστε να αποφεύγουμε τις επιπλοκές που τον συνοδεύουν.

Η Ογκοπλαστική Χειρουργική, συνδυάζει την ογκολογική με την πλαστική χειρουργική του μαστού (στην ίδια επέμβαση), δηλαδή αποκατάσταση του μαστού με ενθέματα σιλικόνης ή δέρμα από άλλα σημεία του σώματος όταν απαιτείται ριζική μαστεκτομή.