Ενώ οι προσωπικές δραστηριότητες των παιδιών έχουν μειωθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID, αυτά προσπαθούν σκληρά να βρουν τρόπους να παραμείνουν συνδεδεμένα με τους συνομηλίκους τους, ενώ παράλληλα είναι κοινωνικά αποστασιοποιημένα. Αυτή η νέα κατάσταση έχει δώσει το τέλειο έδαφος για την εποχή των βιντεοπαιχνιδιών να λάβει μια σημαντική ώθηση, με τους γονείς να μη ξέρουν σχεδόν τι να κάνουν για να τραβήξουν τα παιδιά τους μακριά από τους υπολογιστές και να τα επιστρέψουν στην πραγματική ζωή, δεδομένου ότι οι περιορισμοί αρχίζουν να χαλαρώνουν.
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συνιστά επί του παρόντος, τα μεγαλύτερα παιδιά να έχουν μια διαδικτυακή παρουσία μόνο δύο ωρών καθημερινά. Ωστόσο, έρευνες δείχνουν ότι παιδιά ακόμα και ηλικίας 2-4 ετών παίζουν κατά μέσο όρο 20 λεπτά, ενώ 5-8 ετών βρίσκονται μπροστά σε υπολογιστές κατά μέσο όρο 40 λεπτά την ημέρα. Ο χρόνος αυτός, προστίθεται σε αυτόν των σχολείων, τα οποία, συμβαδίζοντας με τις ανάγκες της εποχής μας, προσφέρουν διαδικτυακά εκπαιδευτικά βιντεοπαιχνίδια και δραστηριότητες, ακόμη και πρόγραμμα σπουδών βασισμένο στο σχεδιασμό βιντεοπαιχνιδιών απο αρκετά νεαρή ηλικία.
Τα βιντεοπαιχνίδια προέρχονται από μια βιομηχανία πολλών δισεκατομμυρίων, καθιστώντας τα προϊόντα τους απίστευτα ρεαλιστικά και εξειδικευμένα. Ειδικά το είδος «multiplayer», που προσθέτει ένα κοινωνικό στοιχείο στο συνολικό σχεδιασμό του παιχνιδιού, στο οποίο τα παιδιά αδυνατούν να αντισταθούν, όντας αυτή τη στιγμή κοινωνικά αποστασιοποιημένα. Ωστόσο, οι ενήλικες γνωρίζουν ότι δεν είναι όλοι οι διαδικτυακοί συμπαίκτες, φίλοι του παιδιού. Ως εκ τούτου, ανησυχούν ακόμη περισσότερο για τα μη προσφιλή και άγνωστα άτομα που έχουν ακόμη περισσότερους τρόπους επικοινωνίας με τα παιδιά τους.
Πώς επηρεάζει όμως αυτή η νέα πραγματικότητα τα παιδιά μας;
Η έρευνα είναι σαφής: τα βιντεοπαιχνίδια και οι εφαρμογές που είναι διαδραστικά κι εκπαιδευτικά, έχουν θετική επίδραση στην ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών, ενώ τα βίαια και απολύτως ψυχαγωγικά διαδικτυακά μέσα, έχουν αμιγώς αρνητική επίδραση.
Μελέτες πλέον δείχνουν ότι τα παιδιά που εκτίθενται επανειλημμένα στη βία μπορούν να αποκτήσουν ανοσία και να «παραδοθούν» σε αυτή. Συνέπειες αυτού, είναι να μιμούνται περισσότερο τη σκληρότητα του εκάστοτε παιχνιδιού και να είναι πιο επιθετικά προς τους συνομηλίκους τους, χωρίς να καταλαβαίνουν τις συνέπειες αυτών των πράξεων.
Συμπερασματικά, όσο πιο ρεαλιστικό είναι το παιχνίδι, τόσο μεγαλύτερη είναι η επίδραση που μπορεί να έχει στην κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Αποκτούν πλέον εμμονή με το ποιον συμπαίκτη – άνθρωπο μπορούν ψηφιακά να «σκοτώσουν» και με ποιόν τρόπο ώστε να αδράξουν ακόμη υψηλότερες βαθμολογίες και επιβραβεύσεις στο διαδίκτυο, χωρίς να νοιάζονται ή να συνειδητοποιούν το μέγεθος αυτής της εξοικείωσης με το θάνατο του άλλου. Μερικά παιδιά έχουν εθιστεί τόσο, ώστε προτιμούν αυτές τις συμπεριφορές ως κύρια πηγή αύξησης της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο τους, αντί κάνοντας κάποια ελαφριά άσκηση ή πηγαίνοντας βόλτα με τους φίλους τους.
Ο υπερβολικός χρόνος που ξοδεύεται στο διαδίκτυο απερίσκεπτα, μπορεί να οδηγήσει σε μηδαμινές κοινωνικές δεξιότητες, αποξένωση από τους οικογενειακούς δεσμούς, χαμηλότερους βαθμούς στη σχολική τους ζωή, επιθετική συμπεριφορά προς τον εαυτό τους και τους άλλους.
Από την άλλη πλευρά όμως, τα εκπαιδευτικά παιχνίδια μπορούν να βοηθήσουν τα μικρά παιδιά (προσχολικής ηλικίας), να μάθουν πώς να κωδικοποιούν, να οικειοποιηθούν την ανάγνωση και μαθηματικά. Επίσης, μια ισχυρή «συμμαχία» με έναν οικείο χαρακτήρα του παιχνιδιού, μπορεί να δώσει ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στο παιδί να διδαχτεί πιο δύσκολες έννοιες, όπως πρόσθεση και πολλαπλασιασμό, ακόμη και σε μικρή ηλικία. Μελέτη έδειξε ότι τα «exergames» (=παιχνίδια άσκησης – exercise, που συνδυάζουν άσκηση και μάθηση) βοηθούν τα παιδιά να βελτιώσουν τη δεξιότητα γρήγορης και αποτελεσματικής λήψης αποφάσεων, παρατήρησης του περιβάλλοντος χώρου και ενσυναίσθησης προς τους άλλους ανθρώπους.
Επιπλέον, οι δεσμοί γονέα-παιδιού μπορούν να ενισχυθούν όταν κάθονται μαζί για να παρακολουθήσουν εκπαιδευτικές σειρές ή να παίξουν διαδικτυακά παιχνίδια (οι γονείς μπορούν να κάνουν ερωτήσεις ή ακόμη και να επαινέσουν τα παιδιά τους που βρήκαν τη σωστή απάντηση). Ως αποτέλεσμα, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής ενθαρρύνει τους γονείς να συμμετέχουν περισσότερο στην διαδικτυακή παρουσία των παιδιών τους.
Στο σημείο αυτό, είναι σημαντικό να τονίσω ότι, οι περισσότερες έρευνες, έχουν γίνει σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και εφήβους, επομένως, πολύ λίγα είναι ακόμα γνωστά για τον αντίκτυπο της παρατεταμένης διαδικτυακής παρουσίας σε μαθητές μέσης εκπαίδευσης (ηλικίες 6-12).
Για να ολοκληρώσω, μερικές γρήγορες συμβουλές για τους γονείς:
- Ελέγξτε τις αξιολογήσεις του Entertainment Software Rating Board (πίνακα αξιολόγησης του λογισμικού ψυχαγωγίας) για να μάθετε για το περιεχόμενο ενός παιχνιδιού προτού συμφωνήσετε να το κατεβάσετε. Κάθε βιντεοπαιχνίδι έχει μια ετικέτα (AO, M, T, E10+, E, RP) που αναφέρει την ηλικιακή ομάδα για την οποία προορίζεται.
- Στρέψτε τα παιδιά σας προς εκπαιδευτικά βίντεο και παιχνίδια, έναντι αποκλειστικά ψυχαγωγικού περιεχομένου.
- Αλληλεπιδράστε με το παιδί κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής του σύνδεσης (επαινέστε το, κάντε του ερωτήσεις, βοηθήστε το να ενθουσιαστεί με την εκπαίδευση μέσω της ψυχαγωγίας).
- Προσπαθήστε να βρείτε παιχνίδια με χαρακτήρες, ταιριαστούς στην προσωπικότητα του παιδιού, ώστε να μπορούν να δημιουργήσουν δεσμούς και να διδαχτούν πολύτιμες κοινωνικές δεξιότητες με διασκεδαστικό τρόπο.
- Βρείτε περισσότερα παιχνίδια που σχετίζονται με τη σωματική άσκηση για να βοηθήσετε το παιδί να κινείται, έναντι της προώθησης ενός στατικού τρόπου ζωής.
- Θέστε αυστηρά όρια στον συνολικό χρόνο που μπορούν να περνούν στο διαδίκτυο και σε ποιες ώρες της ημέρας μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον χρόνο αυτόν (προσπαθήστε, ο χρόνος που περνάνε στην οθόνη, να απέχει από τις βραδινές ώρες ή τις ώρες κατάκλισης).
- Τέλος, να θυμάστε ότι είστε πρότυπο για το παιδί σας, γι’ αυτό σκεφτείτε πολύ καλά πώς αντιλαμβάνεται το ίδιο τη δική σας παρουσία στο διαδίκτυο.
Εν κατακλείδι, εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία του διαδικτύου, ώστε να διδάξετε στο παιδί σας πώς να παίρνει σωστές αποφάσεις για τον εαυτό του, να βάζει όρια, να μαθαίνει τι είναι καλύτερο για αυτό και όχι απλά διασκεδαστικό. Να τηρεί τους κανόνες ακόμα και όταν δεν είστε παρόντες (αν για παράδειγμα βρεθεί σε σπίτι φίλου). Κατανοήστε ότι, αν το παιδί σας αποκτήσει μια υγιή και ασφαλή διαδικτυακή παρουσία από νεαρή ηλικία, μακροπρόθεσμα, το αποτέλεσμα θα αποδειχθεί μόνο θετικό, καθώς η παγκόσμια οικονομία και η κοινωνία γενικότερα, βαδίζουν ταχύτερα από ποτέ προς έναν διαδικτυακό κόσμο.
Σόνια Ρομποτή
Ψυχολόγος, MSc, BSc (Hons)
ABA, CBT Specialist
Video Games vs Children Development
While in-person activities have greatly diminished during the COVID pandemic, kids have tried hard to find ways to remain connected with their peers, while also being socially distanced. This new situation provided the perfect ground for the video gaming era to receive a major boost, with parents hardly knowing what to do to pull their kids away from their computers and back to real life as restrictions are starting to ease.
The American Academy of Pediatrics currently recommends that older kids have a mere two hour online presence daily. Yet, surveys show that kids even aged 2-4 play for an average of 20 minutes, while 5-8 year olds play for an average of 40 minutes per day. This is added time on top of many schools, now keeping up with the times, offering online educational video games and activities, and even curriculum based on video game design.
Video gaming stems from a multi billion industry, making their products incredibly realistic and sophisticated; especially the multiplayer genre adds a social component to the overall design, making it almost irresistible to kids currently being socially distanced. However, adults know that not all people online are a child’s friend, and thus worry even more about not-so-friendly people having even more ways to contact their children.
But how does this new reality affect our children?
Research is clear: Video games and applications that are interactive and educational have a positive effect on children’s brain development, while violent and exclusively entertaining media have a negative effect on children’s brain development.
Studies are now showing that children who are repeatedly exposed to violence can become immune and numb to it, they imitate brutality more and are more aggressive towards their peers. Overall, the more realistic the game, the greater the impact it can have on children’s development. Kids are now becoming obsessed with who they can kill and in what way will get them even higher online scores. Some children have even chosen this as their primary source of dopamine increase in their brain.
Too much time spent online mindlessly, can lead to poor social skills, alienation from family bonds, lower grades, having aggressive behavior towards the self and others.
On the other hand, educational games can help even young kids (preschoolers) learn how to code, learn to read and do mathematics. A strong alliance with a specific ingame character can give even more boost for the child to learn hard concepts, such as addition and multiplication, even at a young age. A study showed that ‘exergames’ (games that combine exercise and learning) help kids improve fast and accurate decision making skills.
Further, parent-child bonds can be strengthened, if they sit together to watch educational series or play online games (parents can ask questions or even praise their children for finding the correct answer). As a result, the American Academy of Pediatrics encourages parents to be more involved in their children’s online presence.
It is important to note here that most research has been done with preschoolers and adolescents, so very little is still known about the impact of prolonged online presence in middle schoolers (ages 6-12).
To finish, some quick tips for parents:
- Check the Entertainment Software Rating Board ratings to learn about a game’s content before agreeing to downloading it; every video game has a label (AO, M, T, E10+, E, RP) explaining the age group for which it is intended
- Promote educational videos and games, versus solely entertaining content
- Interact with the child during their time online (praise them, be curious, help them get excited about education at large)
- Try to find games with relatable characters, so they can form bonds and learn precious social skills in a fun way
- Find more exercise related games to get the child moving, versus promoting a stationary lifestyle
- Set hard limits on the total time they can spend online, and at which hours of the day they can use their screen time (try to keep them as far away from their night routine)
- Finally, remember you are a role model for your child, so think long and hard about what they are seeing when they look at your online presence
Overall, take this opportunity to teach your child how to make proper decisions about themselves, establish boundaries, learn what is best for them versus what is easy/fun and to keep the rules even when you are not present (if they go to a friend’s house). Please understand that, in the long run, your child having a healthy and safe online presence at a young age can prove to be a blessing in disguise, as the world and the economy are now marching towards a very real online environment at a quicker than ever pace.
Sonia Rompoti
Counselling Psychologist, MSc, BSc (Hons)
ABA, CBT Specialist